
Cell Site หรือ สถานีฐาน (Base Station) คือจุดศูนย์กลางของระบบเครือข่ายโทรศัพท์มือถือที่ส่งและรับสัญญาณวิทยุระหว่างอุปกรณ์ของผู้ใช้ (เช่น สมาร์ตโฟน) กับโครงข่ายของผู้ให้บริการโทรคมนาคม
การวางตำแหน่ง Cell Site อย่างเหมาะสมช่วยให้มีคุณภาพสัญญาณที่ดี ครอบคลุมพื้นที่กว้าง และรองรับจำนวนผู้ใช้งานได้มาก
วันนี้เรามาทำความรู้จักกับ Cell Site ของระบบโทรศัพท์เคลื่อนที่ โดยจะมีการเรียกต่างกัน
“Site:” สถานีฐานที่เป็นที่ตั้งของสายอากาศ เพื่อกระจายสัญญาณโทรศัพท์เคลื่อนที่
“Cell หรือ Sector :” หมายถึงพื้นที่ใช้งาน หรือ Coverage ที่ครอบคลุมด้วย Site นั้นๆ
- ปกติใน 1 Site มีอย่างน้อย 1 cell/sector,
- ส่วนใหญ่ outdoor site มี 3 sector เพื่อเป็นการสะดวกต่อการวางแผนใช้ความถี่ซ้ำ (frequency reuse) เนื่องจากความถี่มีจำกัด
- Cell/Sector คือหน่วยย่อยที่สุดที่แสดงพื้นที่ครอบคลุม ที่มีคุณลักษณะทางความถี่ที่ต่างกัน ที่สามารถแยกแยะความแตกต่าง หรือเรียกว่า Boardcast ที่ต่างกัน เช่น
- 2G GSM มีความถี่ BCCH ที่ต่างกัน
- 3G UMTS มี PSC (scrambling code) ที่ต่างกัน
- 4G LTE มี PCI ที่ต่างกัน
ซึ่งการใช้งานแต่ละ cell จะรองรับความหนาแน่นการใช้ตามจำนวน Service ที่รองรับ ใช้ได้หลายคน
เมื่อผู้ใช้งานมากขึ้นจนเต็ม capacity ที่รองรับได้ในแต่ละ cell ก็ต้องมีการขยายให้รองรับการใช้งานโดยการเพิ่ม cell/sector ซึ่งเราเรียกว่าการ add หรือ split cell/sector

ส่วนประกอบของอุปกรณ์สถานีฐาน

ประเภทของ Cell Site
ในระบบโทรศัพท์มือถือมีการแบ่ง Cell Site ตามขนาดของพื้นที่ที่ให้บริการ (Coverage Area) และวัตถุประสงค์ของการใช้งาน โดยหลักๆ มี 4 ประเภท ได้แก่:
การแบ่ง Cell Site ตามลักษณะพื้นที่ครอบคลุม
1. Macro Cell/Outdoor (มาโครเซลล์)
- เป็นสถานีฐานหลักที่มีกำลังส่งสูง
- ใช้เสาสูง 20–50 เมตร หรือติดตั้งบนอาคารสูง
- มีระยะการครอบคลุมประมาณ 1–20 กิโลเมตร
- ใช้ในพื้นที่นอกเมืองหรือบริเวณกว้าง

2.Small Cell/MicroCell
ขนาดเล็กลงจาก Macro Cell
มีกำลังส่งต่ำ ใช้ในพื้นที่หนาแน่น เช่น ย่านธุรกิจ
ระยะการครอบคลุมประมาณ 10–500 เมตร
มีประเภทย่อย เช่น Microcell, Picocell

3.Pico Cell/IBC (Inbuilding Coverage)
ใช้ในอาคารที่สัญญาณจากภายนอกเข้ามาไม่ถึง เช่น ห้างสรรพสินค้า, อาคารสำนักงาน
ใช้สาย Coaxial, Fiber Optic และอุปกรณ์กระจายสัญญาณภายในอาคาร
ช่วยเพิ่มความแรงของสัญญาณมือถือในอาคาร

4. Femto Cell
อุปกรณ์ขนาดเล็กระดับใช้ในบ้านหรือสำนักงานขนาดเล็ก
ใช้ Internet Broadband เป็น backhaul เชื่อมต่อเข้าสู่เครือข่ายหลัก
ระยะครอบคลุมประมาณ 10–30 เมตร
เหมาะสำหรับการใช้งานภายในอาคาร

สรุปขนาดพื้นที่ Coverage

เปรียบเทียบขนาดของ Cell Coverage
| ประเภท Cell | ขนาดครอบคลุมโดยเฉลี่ย | การใช้งาน |
|---|---|---|
| Macro Cell | 1 – 20 km | เมือง, ชานเมือง, นอกเมือง |
| Micro Cell | 500 m – 2 km | ชุมชนเมืองหนาแน่น |
| Pico Cell | 100 – 500 m | ภายในอาคารขนาดกลาง |
| Femto Cell | 10 – 30 m | บ้าน, ร้านค้าเล็ก |
| IBS | เฉพาะอาคาร | อาคารสำนักงาน, ห้าง |